Dat sporten gezond is weet je waarschijnlijk wel. Maar hoe erg is het om niet te sporten? Experts leggen uit welke gevolgen dat heeft voor je geestelijke en lichamelijke gezondheid.
Al lange tijd is duidelijk dat niet sporten of bewegen lichamelijk gezien grote gevolgen kan hebben. Je verliest spierkracht en je conditie wordt minder, maar je loopt ook een verhoogd risico op allerlei chronische aandoeningen.
“Denk aan hart- en vaatziekten, obesitas en beroertes”, zegt Hidde van der Ploeg, universitair hoofddocent Gezondheidsgedrag & Preventie aan het Amsterdam UMC.
Ook wordt het steeds duidelijker wat de effecten van weinig bewegen zijn op hoe je er mentaal aan toe bent. “Weinig bewegen geeft een verhoogd risico op het ontwikkelen van psychische klachten en gediagnosticeerde psychische aandoeningen”, zegt Jeroen Deenik.
Deenik is onderzoeker en gezondheidspsycholoog bij ggz Centraal en universitair docent aan de Universiteit van Maastricht. “Andersom is het zo dat voldoende bewegen een beschermend effect heeft.”
De link tussen bewegen en mentale gezondheid
“Het lijkt bijvoorbeeld zo te zijn dat als iedereen voldoende zou bewegen er tot 20 procent minder gevallen van depressie zouden zijn.”
De gezondheidspsycholoog was mederedacteur van het boek Leefstijlpsychiatrie, waarin hij onder meer de kennis over de link tussen bewegen en mentale gezondheid samenvatte.
“Er is veel onderzoek gedaan naar de link tussen depressie en angst en leefstijlgedrag. En dat verband blijkt sterk aanwezig te zijn”, zegt Deenik. “Belangrijk om hierbij te vermelden is dat de grootste effecten te zien zijn voor beweging die redelijk intensief is, met verhoogde ademhaling of hartslag.”
Sporten vindt niet iedereen leuk
De Gezondheidsraad en de WHO raden volwassenen aan om minimaal 150 minuten per week deze matig intensieve beweging te doen (voor kinderen gemiddeld 60 minuten per dag).
“Sporten is een mooie manier om te bewegen en aan die richtlijn te voldoen, maar dat vindt niet iedereen leuk. Wandelen en fietsen zijn ook gezond en populair”, zegt Van der Ploeg. “Bedenk je dat de grootste gezondheidswinst te behalen is tussen helemaal geen matig intensieve beweging, naar een beetje bewegen. En dan het liefst wel de richtlijn halen natuurlijk.”
Deenik sluit zich hierbij aan. Daarnaast is het volgens hem belangrijk om het zitten zoveel mogelijk te doorbreken, zoals ook geadviseerd in de beweegrichtlijnen.
Geen vervanging van therapie of medicijnen
Belangrijke kanttekening is dat alleen meer bewegen niet een psychische aandoening kan voorkomen of genezen. Het zou een aanvulling moeten zijn, en niet een vervanging van bepaalde medicatie of therapie.
Wel is het zo dat sporten het verstandelijk functioneren kan verbeteren en zorgt voor een betere kwaliteit van leven. Daarbij merkt Deenik dat mensen zich over het algemeen beter voelen als zij vaker in beweging zijn én als mensen dit samen doen.
“Bij mensen die last hebben van angst of depressie zien we al na 60 minuten bewegen een beschermend effect of vermindering van klachten”, zegt Deenik. “Dat is nog niet eens de helft van de aanbevolen richtlijn. Dat komt doordat die vooral gericht is op lichamelijke problemen.”
Iets is beter dan niets
“Staar je dus niet blind op die 150 minuten, het credo is echt: iets is beter dan niks. En wil je het sporten langer volhouden, probeer dan iets te doen waar je plezier in hebt. Dat draagt ook weer bij aan je mentale gezondheid.”
Gezien de lange wachtlijsten en overvolle huisartsenposten lijkt het belangrijk om deze manier van behandelen beter te integreren in de zorg. “Want het is te makkelijk om tegen iemand die op een wachtlijst staat te zeggen dan maar alvast een sportschool te bezoeken. Maar het bespreekbaar maken en iemand op weg helpen, dat helpt”, weet Deenik.
Bron: Nu.nl